Festyn Historyczny – Wojna 30-letnia (1618-1648)
Odpowiedz
Archiwa autora: Remek
Notatka na marginesie
Witamy w naszym „wirtualnym muzeum”!
Możecie tu zobaczyć pamiątki z dawnego Stargardu. Przedmioty codziennego użytku, opakowania po produktach stargardzkich firm, gadżety reklamowe, stare widokówki i fotografie, oraz inne różności. W przypadku stargardzkich firm, przy każdej umieszczamy krótki opis, zestawiony z naszych źródeł. W jakich latach działała, czym się zajmowała. Czasem skany inseratów reklamowych.
Strona jest częścią większego projektu „Porcelanki.net”, ale poświęcamy ją wyłącznie pamiątkom z naszego miasta. Gdy piszemy te słowa – 22 października 2013 – większość gotowego materiału (zdjęcia i skany) jest już opracowana i udostępniona Czytelnikom. Mamy nadzieję na dalszy napływ eksponatów – z kolekcji Kolegów ze Stargardu i od naszych współpracowników ze stron kolekcjonerskich. Od nas będą jeszcze zdjęcia żeliwnych pokryw studzienek ze stargardzkich ulic (kończymy ich inwentaryzowanie), oraz dwa planowane artykuły historyczne – o stargardzkich cmentarzach i o bitwie w 1807 roku.
Zapraszamy do oglądania. Klikajcie na miniatury zdjęć.
Robert Paduch i Remigiusz Paduch
Egzekucja pięciu bandytów 1772
kliknij, żeby powiększyć
19 listopada 1772 na szubienicy w Stargardzie powieszono pięciu przestępców.
Cała piątka była Żydami, czterech z nich pochodziło z Polski. Należeli oni do bandy łotrzyków, która w latach 1764-1771 dopuszczała się różnych przestępstw na terenie Śląska, Ziemi Lubuskiej, Meklemburgii i Pomorza. Ich ostatnią ofiarą był 66-letni szyper Johann Fischer z Lubczyny (Lübzin) koło Goleniowa. Bandyci napadli na jego dom nocą 10 grudnia 1771. Skrępowali Fischera i jego domowników, a następnie ukradli im pieniądze i różne sprzęty domowe o łącznej wartości 657 talarów. Napadniętym udało się szybko uwolnić i zaalarmować sąsiadów, a trzej chłopi z Lubczyny pojechali z wiadomością do Stargardu. Stargardzki burmistrz i sędzia Gottfried Georgi zareagował bardzo energicznie. Za pomocą posłańców pruskiej poczty państwowej rozesłał na cztery główne gościńce wiadomość o bandzie rabusiów Izraelitów. Jak się później okazało, szajka składała się z 12 członków. Rozdzielili się na dwie grupy i zmierzali w kierunku polskiej granicy. Zatrzymali ich chłopi niedaleko Kolina (Collin) i w wiosce Zalęcin (Sallentin). W czasie aresztowania dwóm bandytom udało się zbiec. Czytaj dalej
Tablica – Jägerstraße
z kolekcji Remigiusza Paducha
Oryginalna tablica ze stargardzkich ulic (obecna ul. Płatnerzy), być może jedyna zachowana w całości. W latach 70-tych uratowana ze złomu. Obecnie wypożyczona do Muzeum, jako eksponat do stałej wystawy „Stargard dzień po dniu 1945-1989″.
Piszący te słowa strasznie żałuje, że nie wziął wtedy od razu jeszcze drugiej tablicy. Bo była i druga, w trochę gorszym stanie. Kolor jasnoniebieski, jakiś trójwyrazowy napis (byłem wtedy dzieckiem i nie umiałem jeszcze czytać gotyckich liter). Później wróciłem w to miejsce, ale tej drugiej tablicy już nie odnalazłem.
Stargard marzec 1945
Fragment radzieckiej kroniki filmowej z marca 1945 roku o zdobyciu Stargardu. Ciekawy jest widok Starego Miasta (od 0:43). Widać sporo zniszczeń wojennych, lecz całe kwartały budynków jeszcze stoją. Dopiero później zwycięzcy podpalili miasto, doprowadzając je do stanu znanego z fotografii z końca lat 40-tych – czyli morza ruin na miejscu stargardzkiej Starówki.
Czytaj dalej
Mapa 1:25.000 z 1952 roku
Powojenny przedruk (dzieło amerykańskiej Army Map Service) niemieckiej mapy sprzed 1945 roku. Obecnie jest to najdokładniejsza mapa okolic Stargardu, jaką dysponujemy. Mnóstwo ciekawych rzeczy: dawne nazwy własne miejsc, wiele nieistniejących obiektów – w tym cmentarze na terenie obecnych parków, różne nieistniejące budynki poza miastem. Bardzo cenne źródło historyczne.
Mapa pochodzi z zasobów strony internetowej „Mapy archiwalne Polski i Europy Środkowej”. Nawet po przycięciu była bardzo duża i dla potrzeb „Stargardzkich Pamiątek” musieliśmy ją zmniejszyć o 50%. Oryginał w pięknej, dużej rozdzielczości znajduje się w kategorii „Topographische Karte 1:25 000 (Meßtischblatt)” – arkusz „2656 (1243) Stargard i. Pom. Stargard Szczeciński”. Do kompletu najbliższych okolic Stargardu przydatne są też inne arkusze: „2655 (1242) Kublank Kobylanka” z Grzędzicami i „2756 (1328) Kollin Kolin” z Kluczewem. Są też i mapy okolic nieco dalszych – Wierzbno, Suchań, Marianowo i inne. Wszystkich miłośników historii Stargardu zachęcamy do ściągnięcia sobie tych map.
Pieczęcie znaczkowe (Siegelmarken)
Pieczęcie znaczkowe (zalepki) służyły do zaklejania korespondencji, na miejsce dawnych pieczęci lakowych. Były używane przez firmy, urzędy a nawet osoby prywatne w latach 1850-1945, lecz czasy ich największej świetności trwały do około 1920 roku. W niniejszej galerii prezentujemy takie pieczęcie ze Stargardu (kliknijcie na miniaturki zdjęć).
Mapa 1:100.000 z 1937 roku
Polska mapa topograficzna „Wyłącznie do użytku służbowego”, przygotowywana na wypadek wojny z Niemcami. Mieli jej pewnie używać nasi lotnicy i wojska lądowe. Z wielkich planów naszego mocarstwa nic nie wyszło, ale miło popatrzeć na ten rozmach.
Mapa z zasobów strony „Archiwum Map Wojskowego Instytutu Geograficznego”, gdzie jest jeszcze więcej pięknych map terenów Polski przedwojennej i obecnej. Oryginał w dużej rozdzielczości znajduje się w kategorii „Mapy WIG 1:100 000″ – arkusz „P35 S20 188 STARGARD i. Pom. (STAROGARD)”. Jest tam więcej arkuszy wigowskiej „setki”, pokazujących tereny Pomorza. Nieznających jeszcze tego miejsca zachęcamy do zajrzenia.
Banknoty seria z 1.08.1920
Pieniądze zastępcze wydane przez stargardzki magistrat w 1920 roku. Seria składała się z dwóch banknotów: 25 i 50 fenigów i nosiła datę 1. August 1929 (1 sierpnia 1920). Na awersie napisy, na rewersie herb miasta. W katalogu „Papierowy pieniądz zastępczy 1914-1924″ Cz. Hołuba i M. Skwary (1988) numery 11 i 12.
Mapa 1:100.000 z 1944 roku
Amerykańska mapa wojskowa, prawdopodobnie wykorzystywana do operacji lotniczych. Czyli zrzucania bomb na kraj Adolfa. Mapa wyróżnia szczegóły zabudowy, ułatwiające lotnikom orientację.
Mapa z zasobów strony „Archiwum Map Wojskowego Instytutu Geograficznego”. Oryginał w dużej rozdzielczości jest w kategorii „Mapy alianckie” – arkusz „L-9 STETTIN”.